Dede sazı, Kahramanmaraş, Tunceli ve Malatya bölgelerinde, Dedelerin ayin hallerinde kullandıkları bir çalgıdır. Fiziki yapısını şöyle tanımlayabiliriz; 32, 34, 36 ses kutusu form boylarından oluşur. Sapı uzun olup, 12 perde bağlanarak, bağlama düzeninde icra edilir. Fakat dede sazı yapımı normal bağlama yapımından biraz daha farklıdır. Bu farklılıklar ses tablasındaki eğim oranı, ses kutusu ağız kısmındaki tesviye şekli ve üst ikinci eşiğinin boğma eşik olarak kullanılması gibi farklılıklardır. Dede sazının çeşitli parçalarının yapımında ağaç türlerinin bu özellikleri dikkate alınmaktadır. Ses kutusu yapımında dut, gürgen, kestane gibi, dokusu sert ağaçlar tercih edilir. Sap yapımında genelde gürgen ağacı kullanılır. Ses tablasında köknar ve ladin ağaçları kullanılır. Burgu, üst eşik, boğma eşik ve alt eşikte yine sert ağaçlar tercih edilir. Orta eşikte genellikle akçaağaç kullanılır. Bağlama yapımı özel bilgi gerektirir. Ağaç türlerinin yapısal özellikleri farklıdır. Dede sazı ağaç işleri ile ilgili makine ve el aletlerinden yararlanılarak yapılır.”
Ekteki resimde Sinemilli Ocağı dedelerinden İbrahim Aldede’nin kullandığı Dede Sazı görülmektedir.
