Kategoriler

Ali Mâtemi

Hz. Ali’nin yaralandığı Ramazan ayının 19. sabahıdır, (bazı rivayetler 17. günü der) 19., 20. ve 21. günlerde üç gün oruç tutulur. Meydan muharrem mateminde olduğu gibi açılır. Çerağ, çerağcının “ya imam ya Hüseyn” demesi ve buna canların “selamullahi ale’l-Hüseyn, lânetullahi kavm-i Yezid” diye karşılık vermesi ile uyandırılır. Sonra sofra açılır. Dem üçlenir yâni “Aşkolsun içene, rahmet olsun göçene, Şah İmam Ali’ye; lânet kavm-i Mülceme” ile başlar, normal devam eder. Üçleme bitince “Aşk olsun içene, rahmet olsun göçene, Şah İmam Ali’ye; lânet kavm-i Mülcem’e; nur ola, sır ola, içtiğimiz ab-ı Kevser ola, dertlere derman ola, gittiğiniz yerlerde dert elem keder görmeyesiniz” diye dua edilir. Sofra sonunda, Kerbela toprağı katılmış su iki saki tarafından sunulur. Oruca niyet şöyle edilir: Su içmeden önce “Aşk olsun içene, rahmet olsun göçene, Şah İmam Ali’ye; lânet kavm-i Mülcem’e” denir ve üçlenir.
O gün yıkanılmaz, tıraş olunmaz, eşiyle birlikte olunmaz, hayvan damarından gelen süt vb. yenmez, kana benzeyen şey içilmez, bu yasaklara olabildiğince uyulur. Niyetten sonra niyaz ve görüşme yapılmaz. Ramazan’ın 21. günü akşamı Ya İmam deyip meydana girilir ve Ya İmam diyerek herkes yerine oturur. Bütün canlar gelince, oruca niyet edilen kerbela toprağı katılmış su getirilir.
Baba açılış gülbangı okur:

“Bism-i Şâh Allah Allah.. Bism-i Şâh, ism-i Şâh, cism-i Şâh
Esselâmu aleyk ya ebâ Abdullah
Esselâmu aleyk ya ibn-i Resulullah
Esselâmu aleyk ya ibn-i Ebu Talip
Esselâmu aleyk ya ibn-i Aliyye’l- Murtaza
Esselâmu aleyk ya ibn-i Hatice-tül kübra
Esselâmu aleyk ya ibn-i Fatımatü’z Zehra
Esselâm-u aleyk ya ahî-i Hasan hulkur- Rıza
Selamullah-ı alâ ehli’l- Hüseyn ve alâ etbâ-ı Hüseyn
Allahümme el-lânetü alâ Mülcem ve alâ kavm-i Mülcem ve ashab-ı Mülcem
Lâ’net el-ân Lâ’net.. Ta ki encâm-ı zaman lâ’net
Lâ’net Yezid’e ve kavmine ve ashabına,
Lâ’net Sa’d ve Şimr Zü’l- Cevşen’e..
Lâ’net alâ ehli’l-Ebu Süfyan ve kavmine ve ashabına…
Kıyamet gününe kadar lânet…
Rahmetullah-ı aleyh kavmi’l- mü’minin ya Aliyye’l- Mürteza ya İmam Hüseyn Allah eyvallah… Muhammed ve Haydar hakkı için duamız kabul ve makbul ola Allah eyvallah hü dost…

Sonra su iftarı yapılır. Su alırken “Selamullahu aleyh Aliyye’l- Mürteza ve ala evlad-ı Mürteza ve ashab-ı Murtaza Lanetullahu ala Mülcem ve ala kavm-i Mülcem ve ala ashab-ı Mülcem Lanetullahu ala Yezid ve Kavm-i Yezid ve ashab-ı Yezid Binlerce lanet kıyamete kadar… Ya İmam Hüseyin Hü Dost” denir. Canlar oruç açarken “aşk olsun içene, rahmet olsun göçene, Şahım İmam Ali’ye, lânet kavm-i Mülceme.”
Sâki de üçledikten sonra dârda durup “Bism-i Şah, Allah Allah Can ü baştan geçmişiz biz Rum erenler aşkına (*can ü baştan geçmişiz biz şah Hüseyin aşkına) Kerbela’yı deşti gamda ser verenler aşkına. Dem be dem hem can gözüyle hak görenler aşkına. Ol Yezidler elinde teşne lebler aşkına (Kerbelâda su su diye can verenler aşkına) Gözüm yaşı sebil ettim on iki imamlar aşkına. Ser cemal-i Muhammed, kemal-i imam Hasan imam Hüseyn Ali ra bülend salavat.” tercemanını okur ve oruç açılmış olur.
Muharrem orucu da aynen açılır, ancak gülbenklerde Hz. Ali yerine Hz. Hüseyn, Mülcem yerine Yezid sözcüğü kullanılır.

Kaynaklar ve bibliyografya

Ahmet Yılmaz Soyyer, Hünkâr Ansiklopedik Bektaşîlik Sözlüğü, Post Yayın, 1. Baskı, Istanbul, 2019 S. 41

Makaleyi beğendiniz mi?
Gönderiyi paylaş
Tarihinde güncellendi 12. Şubat 2024

Feedback

Ihre Meinung ist uns wichtig! Nutzen Sie unser Feedback-Formular, um uns Ihre Gedanken und Anregungen mitzuteilen.
Bu formu bitirebilmek için tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.

Geri bildirim

Görüşleriniz bizim için önemli! Düşüncelerinizi ve önerilerinizi bize bildirmek için geri bildirim formumuzu kullanın.

Bu formu bitirebilmek için tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.

Konu isteği

Alevilikle ilgili hangi konuların ilginizi çektiğini bize bildirin. Konu önerileri için formumuzu kullanın!

Bu formu bitirebilmek için tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.