Menkıbeleri Osmanlı Devleti’nin kuruluşu ile ilgili rivayetlere karışan ve Bektaşî an’anesinde önemli bir yeri olan Anadolu abdallarından biridir. Abdal Mûsâ’nın gerçek şahsiyeti, rivayetlerin menkıbe ve şahsî yorumlara dayanması dolayısıyla tartışmalıdır. Âşıkpaşazâde onu Bektaşî olarak zikreder. Taşköprüzâde Âlî ve Hoca Sâdeddin gibi tarihçiler, onun Bursa’nın fethinde Sultân Orhan’la ve Geyikli Baba ile yakın bir münasebet içerisinde bulunduğuna işaret ederler. Meşhur Bektaşî velîsi Kaygusuz Abdal’ın Abdal Mûsâ’dan icâzet alışı, Kaygusuz Abdal Menâkıbı’nda genişçe anlatılmaktadır. Bazı Bektaşî kaynaklarında ve Finike yakınlarındaki Kâfî Baba Tekkesi kitâbesinde Abdal Mûsâ “pîr-i sânî” lakabı ile anılmakta ve kurduğu tekke, Bektaşîliğin dört dergâhından biri sayılmaktadır. Bektaşî âyini icra edilirken çevreye serilen on iki posttan on birincisinin Ayakçı Şah Abdal Mûsâ Sultân Postu şeklinde adlandırılması, onun Bektaşîler arasındaki yerinin önemini göstermektedir.
Aslen Azerbaycan’ın Hoy şehrinden olan, pîrinin de Yatağan Baba adında meşhur bir velî olduğu kaydedilen Abdal Mûsâ ile ilgili an’ane ve menkıbelerin Bursa ve Teke gibi iki ayrı yörede yerleşmiş olmasını, hakkındaki rivayetin takip ettiği seyri göstermesi bakımından ele almak daha doğru olur. Hükumet merkezi Bursa çevresinde doğan Abdal Mûsâ an’anesinin eskiden beri batınî Türk oymaklarının yaşadığı Aydın taraflarına intikal ettiği ve yine o vasıta ile koyu bir Bâtınî yollar merkezi olan Teke civarına girerek yerleştiği söylenebilir. Bu tür inançlara bağlı Tahtacılar zümresinin buralarda yoğun olarak bulunduğu düşünülürse konu daha iyi anlaşılmış olur.
Abdal Mûsâ’nın tarihî şahsiyetini kısmen de olsa aydınlatabilecek iki belge vardır. Bunlardan birincisi, Denizli’de bir çeşmenin sağ duvarında bulunan ve harap bir tekkeye ait olduğu tahmin edilen 811 (1408) tarihli kitâbede eş-Şeyh Mustafa Abdal Mûsâ adının bulunmasıdır. Orhan Gâzi ile birlikte Bursa’nın fethine katıldığı söylenen bir kimsenin bu tarihlerde hayatta olması düşünülemez. Fâtih devrinde Teke İli’ne ait resmî bir belgede ise Finike yakınlarındaki Abdal Mûsâ Tekkesi’nden bahsedilmektedir. Elmalı’daki Abdal Mûsâ Tekkesi ise, Evliya Çelebi’nin de belirttiği gibi, XVII. yüzyıl ortalarında çok gelişmiş olup burada üç yüzden fazla mücerred dervîş yaşamakta idi. Yeniçeri Ocağı’nın ilgası ve Bektaşî tekkelerinin kapatılmasından sonra Nakşîlerin eline geçtiği tahmin edilen Elmalı Abdal Mûsâ Tekkesi’nin 1911’lerde harabe halinde olduğu, bir türbedarı bulunduğu, vakıf gelirlerinin de yılda otuz bin kuruşu geçtiği bilinmektedir. (Köprülü, F.; Abdal Mûsâ mad. DİA)
