Kategoriler

Muharrem Orucu / On İki İmamlar Orucu

Alevi/Kızılbaşlar Muharrem ayının başlamasıyla birlikte adına On iki İmamlar Orucu, İmamlar Orucu da (Kürtçesi: Rojiya İmaman) dedikleri Muharrem orucunu on iki gün olacak şekilde tutarlar. On iki gün oruç tutamayacak olanların eğer güçleri yetiyorsa en az iki gün oruç tutmalarının iyi olacağına inanılır. Bir gün, üç gün, beş gün, yedi gün, dokuz gün ve on bir gün gibi tek rakamda bırakılmamasına gayret edilir. Eğer bir gün oruç tutulmuşsa iki güne tamamlanması ve çift gün olacak şekilde oruç tutulmasının daha faziletli olacağına inanılmaktadır.

 

Oruç boyunca İmam Hüseyin’in 10 Ekim 680 yılında Kerbela’da katledilmesi sürekli akılda tutulmaktadır. Yezit ordusuna mensup askerlerin İmam Hüseyin ile Fırat nehri arasına girerek İmam Hüseyin ve taraftarlarını bir damla suya hasret bırakmaları hatırdan çıkartılmayarak, 12 gün boyunca su içilmemesine dikkat edilir. Yemekler elbette ki su kullanılarak yapılır ama burada asıl önemli olan suyun sade olarak tüketilmemesidir. Daha net söylemek gerekirse; Muharrem ayı orucu süresince kana kana su (özellikle soğuk su) içilmez. Su yerine çay, ayran, meyve suyu vb. içecekler tüketilir. Bazıları saydığımız bu içeceklerde de su olduğu itirazını yöneltilebilir. Ancak aslolan suyun sade ve kana kana tüketilmemesidir. Elbette ki su içen kişi su içtiği için kınanamaz ancak İmam Hüseyin’in anısına saygısızlık ettiği düşünülür.

 

Yiyeceklerde de seçici davranılmaktadır. Etli yemekler yapılmamaktadır. Sofralar olabildiğince sade yemeklerle donatılmakta, abartı ve şatafattan uzak durulmaktadır. Bazı yörelerde yemekler pişirilirken, soğan ve sarımsak gibi sebzeler kullanılmamaktadır. Yemeklerde kesici alet kullanılmamasına dikkat edilmektedir. O yüzden çoğunlukla bıçak kullanılmayan besinlerle yemek pişirilmektedir.

 

Kesici alet kullanılmaması hayatın neredeyse tüm alnını kapsayacak şekildedir. Bu bağlamda el ve ayak tırnaklarının kesilmesi, saç ve sakal tıraşı da Alevilerin Muharrem Orucu sürecince uzak durdukları şeyler arasında gelmektedir. Muharrem ayı boyunca zorunlu olmadıkça (Hastalanan hayvanların durumu hariç) hayvan da kesilmemektedir.  Ağaç kesilmesi vb. durumlar da Alevilerin Muharrem Orucu sırasında yapmadıkları işler arasında gelmektedir.

 

Oruç süresince giyilen elbiselere de dikkat edilmektedir. Muharrem Orucu aynı zamanda Yas/Matem orucu olarak da kabul edildiği için yakınları vefaat eden insanların davranışları Alevilerde de görülmektedir. Açık renkli kıyafetlerden uzak durulmaktadır. Mümkün olduğunca siyah kıyafetler tercih edilir. Eğer giyilecek siyah renkte elbise yoksa koyu kıyafetlerle vücut örtülmektedir. Muharrem orucu müddetince beyaz renkli kıyafetlerden mümkün olduğunca uzak durulmaktadır.

Muharrem orucu süresince parfüm vb. kokularda sürülmemektedir. Vücudun temel temizliği dışında kalan diğer temizliklerden de feragat edilmektedir. Örneğin zorunlu olmadıkça banyo yapılmamaktadır.

 

Genellikle gece yarısından sonra yemek yenilmezken, orucun açılması için güneşin batışını müteakip havanın birazcık kararması beklenir.

Kaynaklar ve bibliyografya

Metin Bozkuş, “Aşura Günü, Muharrem Matemi/Orucu ve Sivas’ta Aşura Uygulamaları”, · C. Ü. İLahiyat Fakültesi Dergisi XII/1 – 2008, 33-61

Makaleyi beğendiniz mi?
Gönderiyi paylaş
Tarihinde güncellendi 8. Temmuz 2024

Feedback

Ihre Meinung ist uns wichtig! Nutzen Sie unser Feedback-Formular, um uns Ihre Gedanken und Anregungen mitzuteilen.
Bu formu bitirebilmek için tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.

Geri bildirim

Görüşleriniz bizim için önemli! Düşüncelerinizi ve önerilerinizi bize bildirmek için geri bildirim formumuzu kullanın.

Bu formu bitirebilmek için tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.

Konu isteği

Alevilikle ilgili hangi konuların ilginizi çektiğini bize bildirin. Konu önerileri için formumuzu kullanın!

Bu formu bitirebilmek için tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.